Complexe koolhydraten
Wat zijn complexe koolhydraten?
Complexe koolhydraten zoals fructanen en galactanen zijn ketens van enkelvoudige koolhydraten, vaak kortweg suikers genoemd. Ze komen voor in peulvruchten, groenten, noten en fruit, granen en afgeleiden en smaken niet zoet. Ze worden verder onderverdeeld in niet-verteerbare koolhydraten of voedingsvezels en verteerbare koolhydraten.
De niet-verteerbare koolhydraten of voedingsvezels worden niet verteerd in de dunne darm en komen dus in de dikke darm terecht. Voedingsvezels hebben een positief effect op de darmwerking. Vezels met voldoende vochtinname zorgen voor een vlotte stoelgang. Ze zijn ook een voedingsbodem voor de ‘goede’ darmbacteriën.
De verteerbare koolhydraten (suikers en zetmeel) worden als brandstof gebruikt door onze lichaamscellen. Bij een slechte vertering kunnen echter veel ongemakken optreden, zoals een opgeblazen gevoel en winderigheid.
Fructanen en galactanen
Fructanen zijn ketens opgebouwd uit verschillende fructosemoleculen. Deze ketens kunnen variëren in lengte. Fructanen worden slecht geabsorbeerd door alle mensen. De dunne darm beschikt niet over de mogelijkheid om de ketens af te breken. Het beperken van deze deeltjes in de voeding is nuttig voor de meeste mensen met IBS.
Belangrijkste bronnen: tarwe en rogge, verschillende soorten fruit en groenten, toegevoegde ingrediënten, o.a. fructo-oligosacchariden (FOS), oligofructose of inuline (soms prebiotica genoemd).
Galacto-oligosacchariden of galactanen zijn ketens van verschillende lengtes die bestaan uit een aaneenschakeling van galactosemoleculen. GOS worden, net als fructanen, slecht geabsorbeerd door alle mensen gezien de dunne darm de ketens niet kan afbreken. Het beperken van deze deeltjes in de voeding is nuttig voor de meeste mensen met IBS. De belangrijkste bron zijn peulvruchten.
Hoe worden complexe koolhydraten opgenomen in het lichaam?
Complexe koolhydraten worden slecht opgenomen in de dunne darm en zetten bijgevolg hun reis langs het spijsverteringskanaal verder tot in de dikke darm. Doordat ze niet opgenomen worden trekken ze vocht aan wat de darmen doet uitzetten. Bovendien fungeren ze in de dikke darm als een voedselbron voor de bacteriën die er normaal leven.
De bacteriën vergisten deze complexe koolhydraten wat bij sommige mensen, met een hogere gevoeligheid, kan leiden tot de symptomen van het prikkelbare darm syndroom (IBS) zoals opzetting, pijn en veranderde stoelgang.
Het enzym alpha-galactosidase zorgt ervoor dat de ketens van bepaalde complexe koolhydraten wel afgebroken kunnen worden. Hierdoor wordt het gistingsproces en de gasvorming voorkomen.
Hoe kunnen we omgaan met klachten?
Om klachten te verminderen wordt het aanbevolen om voedingsmiddelen rijk aan deze koolhydraten te beperken.
Ook de inname van spijsverteringsenzymen kan helpen bij het minimaliseren van klachten.
Het enzym alpha-galactosidase zorgt ervoor dat de ketens van bepaalde complexe koolhydraten wel afgebroken kunnen worden. Hierdoor wordt het gistingsproces en de gasvorming voorkomen.
Welke producten zijn rijk aan fructanen en galactanen?
Fructanen
• producten op basis van tarwe, rogge of gerst
• brood
• pasta
• ui, knoflook
• prei
• spruitjes
• kool
• venkel
• aardperen
• artisjokken
• asperges
• nectarines
• in vezelpreparaten als prebiotica
• in sommige melkdranken en yoghurtsoorten
• bruine bonen, kikkererwten, linzen
• cashewnoten, pistachenoten
Galactanen
• peulvruchten
• bonen
• linzen
• kikkererwten
• pistachenoten
• cashewnoten
TIP: Ons lichaam heeft meer moeite met de vertering van complexe koolhydraten, maar we halen er wel de nodige voedingsstoffen uit zoals vezels, minderalen en vitaminen. Daardoor is het schrappen van deze koolhydraten uit het dieet niet altijd even gemakkelijk.
De inname van spijsverteringsenzymen kan een oplossing bieden.