Ga naar de inhoud

Obesitas

Wat is obesitas?

Overgewicht en obesitas ontstaan door een chronisch onevenwicht tussen energieopname en energieverbruik, met als gevolg vetopstapeling en gewichtsstijging. Overgewicht en obesitas gaan gepaard met tal van bijkomende gezondheidsproblemen, die de kwaliteit van het leven en de levensverwachting zelf ongunstig beïnvloeden.

Overgewicht en obesitas zijn in onze westerse maatschappij één van de belangrijkste gezondheidsproblemen. De WHO (World Health Organisation) spreekt over een ‘chronische ziekte’ met vergaande gevolgen.

Obesitas wordt ingedeeld op basis van de BMI (Body Mass Index), het getal dat een idee geeft over de hoeveelheid lichaamsvet. BMI (kg/m2) = lichaamsgewicht (kg) / kwadraat van de lengte (m2).

Bron: Nutrinews 2010 : Overgewicht en obesitas: Update wetenschappelijk onderbouwd voedingsadvies

BMI Berekening

De BMI-berekening maakt geen onderscheid tussen spier- en vetmassa. Naast de hoeveelheid is ook de verdeling van het lichaamsvet belangrijk om het gezondheidsrisico te bepalen. Een abdominale vetverdeling (= vetopstapeling in de buikstreek of appelvormige obesitas genoemd) is geassocieerd met een hoger gezondheidsrisico dan een meer perifere vetverdeling (= vetopstapeling ter hoogte van de heupen en de dijen of peervormige obesitas genoemd). Een eenvoudige methode om de hoeveelheid buikvet te bepalen is het meten van de middelomtrek.

Overgewicht & Preventie

Er bestaat een verband tussen obesitas en tal van chronische aandoeningen. Gezonde leefgewoonten, met een evenwichtige voeding en regelmatige lichaamsbeweging dragen bij tot het voorkomen van gewichtstoename en de vele complicaties die daarmee gepaard gaan.

Lichaamsbeweging

Lichaamsbeweging verhoogt het calorieverbruik en het basale metabolisme. Iemand die regelmatig aan lichaamsbeweging doet, verbruikt meer calorieën dan iemand die dat niet doet. In combinatie met minder eten zal voldoende beweging een groter effect hebben en bovendien helpt lichaamsbeweging om op je gewicht te blijven nadat je afgevallen bent.

Het is aanbevolen om wekelijks gemiddeld 150 minuten of dagelijks 30 minuten matig intensieve lichaamsbeweging te doen en minstens 2 keer per week spieroefeningen te doen.

(zwemmen, lopen, fietsen, wandelen … maar ook poetsen, ramen wassen, in de tuin werken …)

Vermijd een zittend leven (TV, PC, …) en neem voldoende beweging ook op kantoor of tijdens het werk.

Evenwichtige voeding

De beste preventie van obesitas bestaat er in om het gewicht te stabiliseren en niet verder bij te komen door op de voeding te letten. Hiervoor is een energie- en vetbeperkt dieet de beste oplossing. Ze is gebaseerd op de principes van een gezonde evenwichtige voeding met een mooie evenwichtige verhouding aan eiwitten, vetten en koolhydraten.

  • Vermijd verzadigde vetten.
  • Vermijd snelle suikers en bereide voedingsmiddelen met veel snelle suikers.
  • Kies voor voldoende groenten, fruit en volkoren graanproducten eten, magere melk en melkproducten, magere vis, mager vlees(waren) en gevogelte of vervangproducten om voldoende hoogwaardige eiwitten binnen te krijgen.

Voldoende eiwitten zijn belangrijk en noodzakelijk. Ze hebben een positieve invloed op verzadiging en dragen bij tot het behoud van de spiermassa. De eiwitaanbreng kan verhoogd worden van 15 energie% naar 25 energie%.

  • Kies voor broodbeleg arm aan snelle suikers en laag in vet.
  • Kies voor gezonde snacks, vermijd snoepen en eet niet te laat op de avond.
  • Drink voldoende water.

Enkele cijfers

  1. Gemiddelde BMI bij de volwassen bevolking (18 jaar en ouder): 25,5
  2. Percentage van de volwassen bevolking met overgewicht (BMI ≥ 25): 49,3%
  3. Percentage van de volwassen bevolking die obees is (BMI ≥ 30): 15,9%
  4. Percentage van de jongeren (2-17 jaar) met overgewicht: 19,0%
  5. Percentage van de jongeren (2-17 jaar) met obesitas: 5,8%

Bron: Sciensano, gezondheidsenquête 2018