Senioren: opgelet voor uitdroging!
De strijd tegen uitdroging is een echte uitdaging op het gebied van de volksgezondheid. Het kan bij iedereen voorkomen, maar het zijn toch vooral ouderen die het meeste risico lopen. Het is belangrijk om uitdroging op tijd te herkennen.
Dagelijks scheidt ons lichaam water uit via urine, zweet, de ademhaling, … Om een gezond lichaam te behouden, is het noodzakelijk om dat vochtverlies weer aan te vullen. Als er te weinig water wordt gedronken om het vochtverlies te compenseren, is er sprake van uitdroging. Dan heeft het lichaam namelijk een tekort aan water en minerale zouten.
Ouderen lopen meer risico op uitdroging
Door de veroudering ondergaat ons lichaam allerlei fysiologische veranderingen die het risico op uitdroging verhogen.
- Een afname van de hoeveelheid lichaamswater: de watervoorraad in het lichaam vermindert met de leeftijd. Eenzelfde hoeveelheid vochtverlies is dus gevaarlijker voor een senior dan voor een jongvolwassene.
- Een verminderd en/of vertraagd dorstgevoel, waardoor er geen zin is om te drinken.
- Een slechtere werking van de nieren, die minder geconcentreerde urine produceren: er is dus meer vocht nodig om eenzelfde hoeveelheid afvalstoffen kwijt te geraken.
- Een slechtere regulatie van de lichaamstemperatuur.
Er zijn nog andere factoren die de kans op uitdroging bij ouderen nog verhogen:
- Slikproblemen
- Ouderen zijn vaak minder mobiel
- Visuele stoornissen, begrips- en communicatiestoornissen
- Cognitieve stoornissen
- De angst voor urine-incontinentie, waardoor ouderen soms opzettelijk minder drinken.
- De aanwezigheid van bepaalde aandoeningen die soms veel vochtverlies tot gevolg hebben (koorts, ontregelde diabetes, diarree, braken, hartinsufficiëntie).
- De inname van diuretica (die de urineproductie verhogen).
- Financiële en/of sociale kwetsbaarheid, isolement.
“Uitdroging moet serieus worden genomen, er is dringend medische hulp nodig”
Uitdroging: wat zijn de risico’s?
Uitdroging gaat gepaard met heel wat complicaties: een hoger risico op vallen, constipatie, urineweginfectie, longinfectie, nierstenen, …
In een gevorderd stadium kan uitdroging leiden tot een toestand van verwarring en desoriëntatie, en zelfs tot coma.
Hoe kan men uitdroging herkennen?
In geval van matige uitdroging zijn er weinig tekenen en is het dus moeilijk te herkennen. Dorst is het duidelijkste teken, maar bij ouderen komt het dorstgevoel vaak te laat. Bij personen die moeilijk kunnen communiceren is er soms zelfs helemaal geen dorstgevoel (bijvoorbeeld bij alzheimerpatiënten of mensen met een andere geheugenstoornis). In geval van ernstige uitdroging zijn de tekenen opvallender:
- een droge en koude huid die niet soepel is (wanneer men de huid vastneemt tussen twee vingers verschijnt er een huidplooi die maar traag verdwijnt),
- een verlaagde bloeddruk, duizeligheid bij het rechtop staan,
- een verhoogde hartslag,
- snel en opvallend gewichtsverlies (in enkele dagen tijd),
- hoofdpijn,
- sufheid, gebrek aan alertheid, zwakheid, lusteloosheid ofwel het tegenovergestelde, namelijk gejaagdheid.
Wat te doen?
Uitdroging moet serieus worden genomen, er is dringend medische hulp nodig. Als u een vermoeden van uitdroging hebt of als u een of meerdere van bovenstaande symptomen vaststelt, bel dan onmiddellijk een arts of de hulpdiensten.
“In een gevorderd stadium kan uitdroging leiden tot een toestand van verwarring en desoriëntatie, en zelfs tot een coma”
Hoe uitdroging voorkomen?
U kunt uitdroging bij ouderen in uw omgeving voorkomen door hierop te letten:
- Bied de persoon water of drank aan, in kleine hoeveelheden maar wel op regelmatige basis en nog voordat het dorstgevoel optreedt. Grijp alle gelegenheden aan om samen iets te drinken.
- Wissel verschillende soorten water af om de oudere aan te sporen om vaker te drinken: plat of bruisend water, thee, gearomatiseerd water, … Kraantjeswater is van zeer goede kwaliteit en verliest zijn onaangename chloorsmaak als het gedurende een uurtje in de koelkast wordt gezet.
- Geef de voorkeur aan kleine flessen of karaffen die u gemakkelijk kunt dragen en openen.
- Let erop dat de oudere aan de dranken kan, vooral als hij zich moeilijk verplaatst.
- Als de bejaarde koorts of diarree heeft of moet braken, geef hem dan een rehydratiemiddel dat te koop is bij de apotheek.
Wees extra oplettend tijdens gevoelige periodes (bijvoorbeeld als het zeer warm is). - Zorg voor een goede temperatuur in de kamer (niet te warm, niet te koud).