Plantaardige alternatieven voor vlees
De ideale omgevingstemperatuur is voor iedereen anders. Denk maar aan die Tegen 2050 zullen er maar liefst 10 miljard mensen op onze planeet leven. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat we blijven beschikken over hoogwaardige en duurzame voeding? Als we een gevarieerd aanbod van vleesvervangers willen, moeten we nieuwe horizonten verkennen. Hierbij zijn vooral planten onze bondgenoot!
Het is een utopie om te denken dat alleen maar dierlijke eiwitten zullen volstaan om onze groeiende wereldbevolking te kunnen blijven voeden. Wetenschappers gaan op zoek naar nieuwe mogelijkheden zodat we in de toekomst geen honger hoeven te lijden en de impact op ons milieu beperkt blijft. Een van die nieuwe pistes is de eiwittransitie: de overgang van een model dat hoofdzakelijk gebaseerd is op de consumptie van dierlijke eiwitten (vlees) naar een model waarbij andere eiwitbronnen worden aangewend (vleesvervangers, micro-organismen, insecten …). Laat ons eens kijken naar alle vleesalternatieven die in de plantenwereld voorhanden zijn …
Traditionele voedingsmiddelen zoals tofoe en tempeh
Voedingsmiddelen zoals tofoe en tempeh zijn al lange tijd op de markt. Het zijn vleesvervangers die vaak worden gekruid of gemarineerd. Ze komen meestal uit Azië en maken integraal deel uit van het eetpatroon van vegetarische boeddhistische monniken.
Tofoe wordt gemaakt van gestremde sojamelk, tempeh van geperste en gefermenteerde sojabonen. In Azië worden ze in heel wat gerechten daadwerkelijk gebruikt als vleesvervanger, wat in het westen nog niet het geval is.
Samengestelde voedingsmiddelen
Zin in een hamburger? Waarom ga je niet eens voor een quinoa- of hennepburger? Samengestelde producten bestaan uit plantaardige ingrediënten, maar zien eruit als vleesproducten (zoals hamburgers). Ze worden veelal gearomatiseerd met kruiden en specerijen en doorgaans worden er verdikkingsmiddelen of emulgatoren aan toegevoegd. Met dit product wil de voedingsindustrie een voedzaam vleesalternatief en een unieke smaakbeleving bieden.
Een ‘vleesimitatie’ ziet eruit als een vleesproduct, maar is 100% vegetarisch!
Vleesimitaties
Sinds enkele jaren hebben veggiesteaks en veggiegehakt onze supermarkten veroverd. Deze vleesimitaties zien eruit als vlees, maar zijn daarentegen 100% vegetarisch. De vleesstructuur wordt nagebootst door plantaardige eiwitten, zoals sojabonen of peulvruchten, zo te vervormen dat je de vezelstructuur van vlees verkrijgt. Doordat deze producten qua smaak en textuur sterk op vlees lijken, zijn ze erg populair bij consumenten die graag vlees lusten maar hun vleesconsumptie willen terugschroeven.
Kweekvlees: deels vlees, deels plantaardig
Deze variant is vrij apart want het is moeilijk om dit product op de markt te positioneren: in kweekvlees (vlees dat in het labo wordt gemaakt, op basis van stamcellen) wordt slechts een deel vervangen door plantaardige bestanddelen. Het gaat om bewerkte voedingsmiddelen zoals gehakt, hamburgers, worsten … Vegetarisch zijn ze niet omdat ze wel degelijk vlees bevatten, maar aangezien ze qua smaak en voedingswaarde evenwaardig zijn aan ‘gewone’ vleesproducten, vormen ze een interessant alternatief voor flexitariërs (die hun vleesconsumptie verminderen en meer plantaardig willen eten). Op voorwaarde dat de consumenten goed geïnformeerd worden, zou kweekvlees in de toekomst wel eens een grote impact kunnen hebben op de vleesconsumptie, weliswaar rekening houdende met de beschikbaarheid.
Bron: Charlotte Boone. Meet the proteins: Vier generaties aan alternatieven voor vlees. Flander’s Food. 17/06/2020.