Terug naar blog overzicht

Parkinson: let op de voeding

Parkinsonpatiënten hebben vaak te kampen met voedingsproblemen die leiden tot gewichtsverlies. Het is dus belangrijk om aandacht te besteden aan hun voeding en om deze indien nodig aan te passen.

De ziekte van Parkinson is een progressieve neurodegeneratieve ziekte die wordt veroorzaakt doordat bepaalde zenuwcellen afsterven. Dat leidt tot een tekort aan dopamine, een neurotransmitter die onmisbaar is voor de goede communicatie tussen zenuwcellen en een essentiële rol speelt bij de controle van bewegingen. Het dopaminetekort brengt verschillende symptomen teweeg:

• beven,
• moeite om eenvoudige handelingen uit te voeren,
• spierstijfheid,
• problemen met lopen,
• verstandelijke problemen (moeite om te plannen, verstandelijke vertraging …),
• andere problemen, zoals geurverlies, incontinentie, constipatie, depressie, angst, overdreven vermoeidheid …

Gewichtsverlies: een veel voorkomend probleem

Eén van de veel voorkomende symptomen bij parkinsonpatiënten is een onbedoelde gewichtsafname. Het gewichtsverlies is over het algemeen te wijten aan deze twee factoren:

• moeilijkheden om te eten: door het beven en de daarbij horende vermoeidheid kan het moeilijker worden om maaltijden te bereiden. Parkinsonpatiënten hebben soms ook minder eetlust en krijgen vaak al snel een verzadigd gevoel waardoor ze geneigd zijn om kleinere hoeveelheden te eten. Er zijn ook nog andere problemen die ertoe kunnen leiden dat ze minder eten, bijvoorbeeld slik- en kauwstoornissen, moeite om een vork naar de mond te brengen, geur- en smaakverlies, misselijkheid, een moeilijke spijsvertering, een overmatige speekselvloed …
• een verhoogd energieverbruik: aangezien parkinsonpatiënten last hebben van spierstijfheid, beven en onwillekeurige bewegingen, verbruiken ze meer energie. Bovendien neemt het lichaam soms minder voedingsstoffen op. Parkinsonpatiënten hebben dus meer energie nodig om hun energieverbruik te compenseren.

Pas op voor ondervoeding

Omwille van de bovenstaande redenen, leidt de ziekte van Parkinson tot een verhoogd ondervoedingsrisico. Temeer omdat de patiënten doorgaans ouderen zijn, een groep die op zich al een verhoogd risico heeft op ondervoeding. Bij parkinsonpatiënten moet er dus extra aandacht geschonken worden aan de voeding. Een specifieke aanpak op vlak van voeding is hoogst noodzakelijk. Bovendien moeten de verschillende problemen, die de persoon verhinderen om voldoende te eten, aangepakt worden. Indien de patiënt bijvoorbeeld slikproblemen heeft, dan krijgt hij het advies om traag te eten en om voedsel met een aangepaste textuur te nuttigen. Als de parkinsonpatiënt last heeft van speekselvloed, dan worden er hem harde snoepjes of kauwgom aangeraden.

Trek ten strijde tegen bijwerkingen

De medicijnen die parkinsonpatiënten toegediend krijgen, hebben bepaalde bijwerkingen (constipatie, misselijkheid, braken …) die het eten moeilijker kunnen maken. Deze bijwerkingen moeten dus zoveel mogelijk worden aangepakt om voedingsproblemen te verminderen.

Stimuleer de eetlust

Als je een parkinsonpatiënt in je omgeving hebt, let dan op de manier waarop hij eet en tracht zijn eetlust te stimuleren.

• Zorg ervoor dat hij niet alleen eet.
• Als hij slik- en/of kauwproblemen heeft, stel hem dan voedsel voor met een aangepaste textuur.
• Snijd indien nodig het voedsel voor op zijn bord.
• Kies voor eten dat er mooi uitziet en dat goed op smaak gebracht is.
• Let erop dat de koelkast nooit leeg is. Als de bereiding van de maaltijden een probleem vormt, kies dan voor kant-en-klaarmaaltijden.
• Spoor de persoon aan om dikwijls kleine hoeveelheden te eten.
• Bied hem indien nodig voedingssupplementen of maaltijden aan die verrijkt zijn (met eiwitten, mineralen, vitamines, koolhydraten …).

Bronnen:
• Centre Universitaire de Santé McGill. Guide à l'intention des médecins. Symptômes non moteurs de la maladie de Parkinson. September 2012.
• HAS (Franse autoriteit voor gezondheid). Guide affection de longue durée. Syndromes parkinsoniens dégénératifs ou secondaires non réversibles. April 2007.