Ondervoeding: opsporen en verhelpen
Een verminderde eetlust, verlies van spiermassa, gezondheidsproblemen… Ondervoeding kan bij ouderen heel wat gevolgen hebben. Daarom is het belangrijk om het probleem tijdig op te sporen, voordat er nog grotere complicaties optreden.
Om goed te functioneren, heeft het lichaam voldoende voedsel nodig om lichamelijke inspanningen te compenseren. Men spreekt van ondervoeding wanneer de behoeften van het lichaam niet meer gecompenseerd worden door de inname van energie en eiwitten.
Ouderen lopen een groter risico
Vooral ouderen lijden aan ondervoeding. Waarom?
- Ze hebben minder eetlust en hun voeding is minder evenwichtig (beperkte inname van eiwitten, vezels, vitamines, mineralen en graanproducten).
- Hun smaak en reukzin verminderen, waardoor ze minder zin hebben om te eten.
- Ze hebben vaker te kampen met gezondheidsproblemen die het nuttigen van een maaltijd moeilijker maken (mond- en tandproblemen, slikstoornissen, bewegingsstoornissen, …) en met allerlei ziekten, bijvoorbeeld kanker.
- Ze nemen vaak medicijnen die de eetlust kunnen verminderen of die de smaak van hun eten verandert.
- Soms lijden ze aan neurologische aandoeningen (ziekte van Alzheimer, ziekte van Parkinson, …).
Ook eenzaamheid en sociaal isolement leiden bij veel ouderen tot ondervoeding, net zoals afhankelijkheid, depressie en cognitieve stoornissen (geheugenverlies, verminderde alertheid, …).
“Ouderen hebben de neiging om maaltijden over te slaan als ze alleen aan tafel zitten”
Ondervoeding: wat zijn de risicofactoren?
Gewichtsverlies bij ouderen is niet onschuldig! Ondervoeding kan zware gevolgen hebben want de persoon in kwestie verzwakt erdoor. Als de bejaarde persoon niet voldoende voedsel inneemt, dan zal hij de moed niet meer hebben om boodschappen te doen, te koken en dus… te eten. Door deze vicieuze cirkel kan de persoon veel spiermassa verliezen, waardoor hij een groter risico loopt op een val en dus ook op een breuk, een ziekenhuisopname en een immobiele toestand. De inname van voldoende kwalitatief voedsel dat rijk is aan eiwitten, vezels, mineralen en calorieën helpt om de autonomie en een goede gezondheid te behouden. Daarom is het belangrijk om ondervoeding op tijd te herkennen.
Merk de typische kenmerken op
Wees opmerkzaam voor de voedingsgewoonten van ouderen in uw omgeving:
- controleer of de koelkast van de oudere persoon wel gevuld is. Indien dat niet het geval is, ga dan samen met hem boodschappen doen;
- zorg ervoor dat hij niet alleen is tijdens het eten (vrienden, familie, buren, …). Ouderen hebben de neiging om maaltijden over te slaan als ze alleen aan tafel zitten;
- doe hem een pleziertje door voor hem te koken of door hem een gerecht of een lekkernij aan te bieden dat hij heel graag eet;
- zorg ervoor dat hij vaker eet, vooral door middel van tussendoortjes tussen de maaltijden door;
- stel hem voedsel voor dat eiwitrijk is en een aangepaste textuur heeft. Dit kan worden voorgeschreven door een diëtist of een arts;
- regelmatig naar de tandarts gaan is noodzakelijk voor het opsporen en verhelpen van mond- en tandproblemen die het moeilijker maken om te eten.
Indien het antwoord op één of meerdere van deze vragen ‘ja’ is, dan loopt hij het risico op ondervoeding.
Bovendien moet elk gewichtsverlies, vooral wanneer het om een plotseling en snel gewichtsverlies gaat, bij u een belletje doen rinkelen. Hierbij valt op te merken dat iemand die niet voldoende eet dikwijls de neiging heeft om te weinig te drinken. Dehydratatie kan trouwens ook de oorzaak zijn van gewichtsverlies. Let dus eveneens op de hoeveelheid waterinname: drinkt hij wel genoeg?
“Ondervoeding kan zware gevolgen hebben want de persoon in kwestie verzwakt erdoor”
Enkele tips
Deze tips kunnen u helpen om ondervoeding bij anderen te voorkomen:
- controleer of de koelkast van de oudere persoon wel gevuld is. Indien dat niet het geval is, ga dan samen met hem boodschappen doen;
- zorg ervoor dat hij niet alleen is tijdens het eten (vrienden, familie, buren, …). Ouderen hebben de neiging om maaltijden over te slaan als ze alleen aan tafel zitten;
- doe hem een pleziertje door voor hem te koken of door hem een gerecht of een lekkernij aan te bieden dat hij heel graag eet;
- zorg ervoor dat hij vaker eet, vooral door middel van tussendoortjes tussen de maaltijden door;
- stel hem voedsel voor dat eiwitrijk is en een aangepaste textuur heeft. Dit kan worden voorgeschreven door een diëtist of een arts;
- regelmatig naar de tandarts gaan is noodzakelijk voor het opsporen en verhelpen van mond- en tandproblemen die het moeilijker maken om te eten.