Terug naar blog overzicht

Ondervoeding bij thuiswonende ouderen: wat te doen

Ondervoeding wordt bij thuiswonende ouderen nog vaak te weinig gediagnosticeerd en dus ook te weinig behandeld. Familieleden en thuisverzorgers kunnen een rol spelen bij het opsporen en aanpakken van ondervoeding.

In België is 12% van de 70-plussers ondervoed en loopt 45% een risico op ondervoeding.⁽¹⁾ Er is sprake van ondervoeding wanneer de voedselinname niet voldoende is ten aanzien van de behoeften van het lichaam. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, moeten ouderen evenveel eten als jongere mensen en hebben ze zelfs een grotere behoefte aan eiwitten.

Risicofactoren voor ondervoeding

Ondervoeding kan door verschillende factoren worden veroorzaakt: veranderingen in de gezinssituatie of in de sociale omstandigheden die leiden tot een gevoel van isolement, een acute, chronische of ernstige ziekte die de energiebehoefte doet toenemen (kanker, hartziekte), pijn, moeilijkheden met kauwen of slikken, enz. Ondervoeding leidt tot een verminderde spierkracht en verergert een toestand van spierzwakte bij de oudere. Daarom is het zo belangrijk om ondervoeding op te sporen.

Om een oudere te helpen aan zijn voedingsbehoeften te voldoen, is het nodig om zijn voeding te verrijken

Hoe kan je ondervoeding opsporen bij thuiswonende ouderen?

De eerste stap bij het opsporen van ondervoeding is het evalueren van de voedingstoestand van de thuiswonende persoon. Tracht eerst vat te krijgen op de oudere zijn eetlust en op wat hij dagelijks eet. Blijft er elke dag meer eten op zijn bord liggen? Raakt de vuilbak sneller gevuld met restjes? Als er enkel vervallen producten in de koelkast liggen of als er maar heel weinig eten in de koelkast ligt, kan er een probleem zijn.

Let ook op de lichamelijke toestand van de persoon. Aan sommige dingen kan je zien dat de oudere aan het vermageren is. Moet hij een ander gaatje gebruiken voor zijn riem? Zit zijn ring te los? Lijkt hij wel te zwemmen in zijn kleren? … Wees bovendien extra oplettend als de persoon een chronische ziekte heeft.

Het is aanbevolen dat de oudere elke maand wordt gewogen. Ouderen met een chronische ziekte moeten 2 à 3 keer per week gewogen worden. Bij een gewichtsverlies van meer dan 2 kg moet er steevast worden gedacht aan mogelijke ondervoeding.

Ondervoeding bij thuiswonende ouderen: oplossingen

Om een ondervoede oudere te helpen aan zijn voedingsbehoeften te voldoen, is het nodig om zijn voeding te verrijken. Sommige voedingsmiddelen zijn bijzonder geschikt om de maaltijden van ouderen te verrijken: eieren, kwark, petit-suisse, harde kaas (gruyère) en smeltkaas. Je kunt bijvoorbeeld een extra eitje in de quiche doen, wat geraspte gruyèrekaas in de puree doen, een portie smeltkaas in de soep doen, enz. Nog een andere eenvoudige manier om de voedingsinname bij ondervoede mensen te verhogen, is het gebruik van orale voedingssupplementen (OVS). Dat zijn producten die verrijkt zijn met calorieën, eiwitten, vitaminen en mineralen. Ze bestaan in de vorm van melkdranken, puddingen, vruchtensappen, enz.

Bron:
(1)Van den Brandt E, Bertels J. Voorstel van resolutie betreffende het tegengaan van ondervoeding bij ouderen. Vlaams parlement - Stukken [Internet]. 2017; (1086 (2016-2017)).

Heb jij al over ondervoeding bij thuiswonende ouderen gehoord? Heb je er al mee te maken gehad als helper of familielid? Praat erover op onze Facebook en Instagram!