Afvallen: gooien ghreline en leptine roet in het eten?
Ghreline en leptine zijn twee hormonen die het hongergevoel sturen. Ghreline bezorgt je honger, leptine zegt dat je mag stoppen met eten. Een streng dieet verstoort de afscheiding van die hormonen, waardoor je net weer zal bijkomen. Een woordje uitleg.
Het maakt niet uit hoeveel we willen afvallen. Onze hersenen weten van nature wat ons ideale, gezonde gewicht is en regelen op die manier onze voedingsbehoeften. Onze hersenen fungeren als een boordcomputer. Ze vernemen hoeveel calorieën (en dus energie) we nog hebben en weten meteen hoeveel voedingsstoffen er nodig zijn. De hersenen bepalen dus wanneer we moeten eten en wanneer we moeten stoppen met eten. Al die informatie bereikt de hersenen dankzij twee hormonen, de zogenaamde ghreline en leptine.
Ghreline, het hongerhormoon
Het hormoon ghreline wordt voornamelijk afgescheiden door de maag. Het stimuleert onze appetijt, zodat we onze voedingsbehoefte vervullen. Ghreline activeert meer bepaald de dopamineproductie, zo blijkt uit Canadees onderzoek.1 Dopamine is een van de vele chemische stoffen die instaan voor de communicatie tussen neurotransmitters, de neuronen in de hersenen. Die dopamine, ook wel het gelukshormoon genoemd, wakkert onze appetijt aan. Bijgevolg moeten we eten, en na het eten voelen we ons verzadigd en tevreden.
Onze hersenen weten van nature wat ons ideale gewicht is.
Leptine, het verzadigingshormoon
Het hormoon leptine wordt afgescheiden door het vetweefsel, het lichaamsvet dus. Leptine doet het omgekeerde van ghreline: leptine geeft ons een verzadigd gevoel. Dit hormoon laat de hersenen na de maaltijd weten dat er voldoende calorieën zijn ingenomen. Het eten mag dus stoppen. Leptine bereikt de hersenen via de bloedsomloop en klampt zich met behulp van neuronen vast aan een receptor in de hypothalamus.
Hormoonhuishouding in de war
Tijdens een streng, restrictief dieet krijgt het lichaam minder calorieën, en dus minder ‘brandstof’ binnen. Een regelrechte aanval, zeggen de hersenen. De hersenen slaan alarm en sturen signalen naar het organisme: de ontberingen moeten gecompenseerd worden, de voedingsbehoefte vervuld. De hersenen beïnvloeden met andere woorden het metabolisme. Ze brengen het in energiebesparende modus – het lichaam verbrandt dan minder calorieën – en ze stimuleren de honger. Hoe doen ze dat precies? Enerzijds door de afscheiding van ghreline te verhogen, zodat je honger krijgt en wilt eten. Anderzijds door de afscheiding van leptine te verlagen, zodat je je niet zo verzadigd voelt. Het resultaat? De kilo’s komen er even snel bij als ze weggegaan zijn.
Afvallen: mission impossible?
Duurzaam vermageren doe je niet met een streng dieet waarmee je zogezegd ettelijke kilo’s in een recordtempo verliest! Gooi je levensstijl om. Misschien is het tijd om je voeding eens onder de loep te nemen? Gezonde en evenwichtige voeding zijn daarbij de codewoorden. En misschien brengt ook sport wel soelaas? Laat je in die zoektocht altijd begeleiden door een gezondheidsprofessional.
Referenties: 1 Jung Eun Han & al., Ghrelin Enhances Food Odor Conditioning in Healthy Humans: An fMRI Study, Cell Reports, volume 25, uitgave 10, pp. 2643–2652, 4 december 2018.