Mond- en tandhygiëne: hoe kan je je mond en tanden gezond houden?

Mond- en tandhygiëne is op elke leeftijd zeer belangrijk. Tussen de tanden stapelen zich voedingsresten op. Die bederven langzaam en vormen uiteindelijk ’tandplak’ op je gebit. Tandplak bestaat uit een dun laagje bacteriën en kan verschillende gevolgen hebben:

• slechte adem
• gaatjes
• paradontale aandoeningen (tandvleesontsteking, parodontitis): de bacteriën veroorzaken een ontstekingsreactie die de ondersteunende tandweefsels, zoals het bot en het tandvlees, kan aantasten en zelfs tot tandverlies kan leiden.

Het goede nieuws is dat gezonde mensen deze mond- en tandproblemen kunnen voorkomen. Hoe? Met onze tips!

Een kwestie van gezond verstand: de beste manier om te vermijden dat bacteriën zich in heel je mond verspreiden, is regelmatig en doeltreffend poetsen met een aangepaste tandpasta. Poets je tanden minstens tweemaal per dag, idealiter na elke maaltijd, om tandplak te verwijderen en te vermijden. Kies voor een tandenborstel met zachte haren want dat is milder voor je tandvlees. Maak bovendien kleine cirkelbewegingen bij het poetsen.
Manuele of elektrische tandenborstel? Bespreek dit met je tandarts om het juiste advies te krijgen. Uit studies blijkt dat bepaalde elektrische tandenborstels doeltreffender zijn om tandplak te beperken, vooral op de moeilijk bereikbare plaatsen.¹
Draag je een bepaald type tandprothese? Dan gelden de tips voor een goede tandhygiëne uiteraard ook voor jou. Kies in dat geval voor een gerichte tandverzorging.

Flosdraad en interdentale borsteltjes helpen je tanden te reinigen op plaatsen waar je tandenborstel niet geraakt. Flosdraad is doeltreffender voor tanden die dicht bij elkaar staan. Borsteltjes zijn dan weer ideaal voor wie meer ruimte tussen de tanden heeft. Je tandarts vertelt je bij een controle wat je best gebruikt en hoe je dat doet. Weet echter dat de combinatie van flosdraad en borsteltjes een doeltreffende manier is om tandplak en tandvleesontstekingen sterk te verminderen.²

Speeksel speelt een centrale rol in het behoud van het zuur-base-evenwicht in de mond en helpt om voedingsresten en bacteriën te verwijderen. Door de hele dag voldoende water te drinken, blijf je gehydrateerd en stimuleer je de speekselproductie.
Voedingsmiddelen die rijk zijn aan vezels, zoals verse groenten en vers fruit, bevorderen bovendien de speekselproductie, wat helpt om je tanden te beschermen. Zuivelproducten (rijk aan calcium en fosfaten) zijn ook gunstig voor het tandglazuur.
Pas daarentegen op voor suiker. Toegevoegde suikers, vooral in gesuikerde dranken, stimuleren de groei van zuurproducerende bacteriën in de mond, met een hoger risico op gaatjes als gevolg. Vermijd ook tabak en beperk alcohol! Zowel roken als alcohol hebben een negatief effect op de mond- en tandgezondheid. Vooral roken verhoogt aanzienlijk het risico op tandvleesaandoeningen of botverlies rond de tanden.

1Esti Davidovich, Renzo A. Ccahuana-Vasquez, Julie Grender, Hans Timm, Hila Gonen, Avi Zini: «A 4-week randomized controlled trial evaluating plaque and gingivitis effects of an electric toothbrush in a paediatric  population». 2023, International Journal of Paediatric Dentistry, 2024;34:246–255.
2Dario Sambunjak, Jason W Nickerson, Tina Poklepovic, Trevor M Johnson, Pauline Imai, Peter Tugwell, Helen V Worthington: «Flossing for the management of periodontal diseases and dental caries in adults». 2019, Cochrane Database Syst Rev. 2019 Apr 23;4(4):CD008829. doi: 10.1002/14651858.CD008829.pub3. PMID: 31013348.
3Paula Moynihan, Poul Erik Petersen: «Diet, nutrition and the prevention of dental diseases». Feb. 7 2004, Public Health Nutr. (1A):201-26. doi: 10.1079/phn2003589.
4Dr Lola Dallimonti: «Impact de la nutrition sur la santé bucco dentaire». 2016, UNS UFR Odontologie - Université Nice Sophia Antipolis, Médecine humaine et pathologie, ffdumas-01552105f.